 |
| Działo ładowane odtylcowo wyprodukowane w połowie XIX w. w zakładach w Åkers |
Åkers
styckebruk – miejscowość w Södermanlands län, w gminie Strängnäs (Strängnäs kommun). Położona w prowincji
historycznej Södermanland (Åkers
socken w Åkers härad) nad wypływającą z jeziora Visnaren rzeką Råckstaån, ok.
30 km na zachód od Södertälje.
Według
danych Statistiska
centralbyrån w 2015 roku tätort Åkers styckebruk (T0912) zajmował
powierzchnię 2,80 km² i liczył 2980 mieszkańców (gęstość zaludnienia wynosiła
1064 os./km²).
Strona
internetowa: http://www.akershembygd.se/
Wikipedia:
Åkers styckebruk
Położenie
Współrzędne geograficzne:
59°15′19″N 17°6′14″Ö
Aktualna
prognoza pogody na stronie klart.se
Komunikacja
 |
Autostrada E20 na wysokości Läggesty (widok w kierunku wschodnim)
|
Na
północ od miejscowości przebiega autostrada E20.
 |
| Läggesta |
Także na północ od Åkers styckebruk
znajduje się stacja kolejowa Läggesta
🌐 na
linii Svealandsbanan (Södertälje–Eskilstuna–Valskog (Arboga)).
Gospodarka
 |
Zakłady metalurgiczne
|
Największym
zakłdem przemysłowym w Åkers styckebruk są zakłady metalurgiczne Åkers Sweden
AB, zajmujące się współcześnie produkcją walców stalowych dla przemysłu.
Historia
Najstarzsze
ślady osadnictwa w okolicach Åkers styckebruk pochodzą z czasów
prehistorycznych. W średniowieczu przy zbudowanym w XII w. kościele (Åkers kyrka) powstała osada. W 1552 r. Gustaw
Waza polecił założyć w tej okolicy wytwórnię
prochu (Åkers krutbruk). Prochownia
powstała w Forssa (Forsa) przy uchodzącej z jeziora Visnaren rzece Råckstaån.
Pod koniec XVIII w. zakład został przeniesiony na obecne miejsce, około 1 km bardziej
na północ od początkowej lokalizacji. Proch i amunicję wytwarzano aż do 1993 r.
W latach II wojny światowej w zakładzie było zatrudnionych około 800 osób.
 |
| Widok na Åkers styckebruk lata 80./90. XVIII w., akw. Elias Martin (RAÄ, domena publiczna) |
Około
1580 r. niedaleko od prochowni książę Karol Sudermański założył odlewnię luf
armatnich, istniejące do dziś przedsiębiorstwo metalurgiczne, przy którym
rozwinęła się współczesna miejscowość. Pierwszy wielki piec zbudowano w 1584 r.
Rudę żelaza pozyskiwano w położonej kilka km na południowy wschód kopalni
Skottvång (Skottvångs gruva) i wyspy
Utö w południowym Archipelagu Sztokholmskim. Produkcję dział, rozpoczęta w 1588
r., trwała do 1866 r.
 |
| "Stary" wielki piec ok. 1900 r., fot. nieznany (Tekniska museet, domena publiczna) |
W
latach 1772–1861 zakłady były własnością pochodzącej z Niemiec rodziny von
Wahrendorff. W 1840 r. wyprodukowano tutaj zaprojektowane przez Martina von
Wahrendorffa jedne z pierwszych na świecie dział ładowanych odtylcowo. W XIX w.
przestawiono się na produkcję cywilną, m.in. walców dla przemysłu hutniczego (od
1806 r.) oraz wytwarzanych w latach 1840–1940 odlewanych pługów (Åkresplogen).
 |
| Otwarcie dworca kolejowego w 1895 r., fot. nieznany (domena publiczna) |
Pod
koniec XIX w. miejscowość uzyskała połączenie kolejowe. W 1895 r. otwarto linię
Norra Södermanlands Järnväg (Södertälje–Eskilstuna), którą zastąpiła oddana do
użytku w 1997 r. Svealndsbanan (przebiega prez położoną bardziej na zachód
Läggestę). Obecnie z Åkers styckebruk odchodzi bocznica (od 1994 r. jedynie
ruch towarowy) do Grundbro, gdzie łączy się ze Svealandsbanan.
Na podstawie:
Przynależność administracyjna
Åkers
styckebruk należało do parafii Åkers socken w Åkers härad. W wyniku reformy
administracyjnej w 1862 roku utworzono gminę Åkers landskommun. Sprawy
kościelne należały do kompetencji parafii Åkers församling. W 1952 roku do Åkers
landskommun włączono Länna landskommun. W wyniku reformy administracyjnej w
1971 roku Åkers landskommun włączono do nowo utworzonej gminy Strängnäs kommun.
W 2002 r. z połączenia Åkers församling
z Länna församling utworzono Åker-Länna församling w diecezji Strängnäs.
Demografia
Ludność
tätortu Åkers styckebruk w latach 1960–2015.
1960
|
1965
|
1970
|
1975
|
1980
|
1990
|
1995
|
2000
|
2005
|
2010
|
2015
|
1168
|
2280
|
2584
|
2572
|
2557
|
2769
|
2824
|
2792
|
2730
|
2891
|
2980
|
W 1965 r. tätort
Åkers styckebruk ”zrósł się” z Åkers krutbruk. W 1970 r. zmieniono nazwę
tätortu na Åker i ponownie w 1980 r. z Åker na Åkers styckebruk.
Źródło:
SCB
Zabytki, atrakcje turystyczne
Obiekty sakralne
Kościół w Åker (Åkers kyrka) ewangelicko-luterańskiego
Kościoła Szwecji, należący do parafii Åker-Länna församling (do 2002 r. Åkers
församling) w diecezji Strängnäs. Położony na północ od centrum Åkers
styckebruk (osada przykościelna Tuna, niedaleko autostrady E20). 🌐
Kościół
pochodzi z 2. połowy XII w. Był wielokrotnie przebudowywany. Wewnątrz nastawa
ołtarzowa z 1474 r.
Na podstawie:
Åkers kyrka raport sporządzony w 2015 r. przez
Sörmlands museum
Åkers
kyrka na stronie Bebyggelseregistret
(Riksantikvarieämbetet)
Komentarze
Prześlij komentarz