Gamla Årsta – siedziba krzyżackich komturów

Gamla Årsta – pozostałości po siedzibie krzyżackiej

Zainspirowany wpisem Autora bloga Se czytam (ZOBACZ) wybrałem się do zamku Årsta (Österhaninge socken, Sotholms härad, Södermanland), Haninge kommun (Stockholms län)…

Położony niedaleko od drogi w kierunku Årsta havsbad i otoczony polami golfowymi zamek w Årsta (Årsta slott) kojarzy się przede wszystkim z pisarką Fredriką Bremer (1801–1865). Obecny zamek został zbudowany w połowie XVII w., był gotowy dokładnie w 1667 r. Jednak historia Årsta sięga okresu średniowiecza, kiedy okolice te należały w latach 1262–1467 do zakonu krzyżackiego. W Årsta miał swoją siedzibę krzyżacki komtur, zarządzający kompleksem dóbr zakonnych na terenie Szwecji. A posiadłości te obejmowały parafię Österhaninge we wschodnim Södermanlandzie oraz pojedyncze zagrody w innych częściach tej prowincji i w Östergötlandzie. Årsta pojawiła się po raz pierwszy w źródłach w 1308 r., na pieczęci komtura Heiricha von Stromberg jako jego siedziba. Swoje szwedzki posiadłości Zakon sprzedał w 1467 r. Nabywcą był ówczesny regent Szwecji, Erik Axelsson (Tott).

Siedzibą kolejnych krzyżackich komturów miała być najparwdopodobniej tzw. gamla Årsta (det gamla Årsta; pol. stara Årsta), niezachowany kompleks budynków położony niedaleko od końca odchodzącej od obecnego zamku tzw. alei północnej. Widoczne są jedynie pozostałości – zarys fundamentów i studnia.

Do Årsta na pewno jeszcze wrócę… Postaram się też napisać nieco więcej o krzyżackiej obecności w średniowiecznej Szwecji.

Na podstawie:

Gamla Årsta i Haninge, Stockholms läns museum

Runqvist Harry, Årsta med omnejd (1961), haninge.org

Zdjęcia

3 sierpnia 2018 r.